Ekologia

NIEMIECKI -> Przemysł tworzyw sztucznych w znacznym stopniu przyczynia się do podwyższenia standardu życia obywateli oraz umożliwia efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych, a także ochronę klimatu.

Jeśli rozejrzeć się wokól siebie i wyobrazić sobie swoje życie bez plastiku odkrywa się, że wokół znajduje się mnóstwo przedmiotów wykonanych w całości z plastiku lub też z plastikowych elementów.

Jakie są zalety korzystania z plastiku, które sprawiają że jest on tak często wykorzystywany przez producentów? Jakie są korzyści dla środowiska naturalnego wynikające z korzystania z produktów wykonanych z plastiku.

Plastiki powstają z niewielkich molekuł organicznych. Każda z tych niewielkich molekuł nosi nazwę „monomer” (“jedna część”) gdyż może łączyć się z innymi monomerami a następnie tworzyć bardzo długie łańcuchy molekuł nazywane polimerami („wiele części”). Różne polimery mają różne właściwości dzięki czemu producenci muszą połączyć ze sobą możliwe zastosowania danego produktu wraz z cechami danego polimeru.

Wielość zastosowań niesie ze sobą oczywiście wiele korzyści. Jednym z ciekwaych przykładów są opakowania: do opakowania 100 gramów produktu potrzebne jest jedynie 3,1 grama plastiku. Korzyści z zastosowania plastiku w opakowaniach są więc oczywiste: obecnie w krajach rozwijających się marnowane jest około 40% żywności od chwili zbioru aż do momentu dostarczenia danego produktu do domu. W krajach, gdzie na szeroką skalę korzysta się z opakowań odsetek ten wynosi około 3%.

Kolejne korzyści to ocieplenia budynków: ocieplenia budynków wykonane z plastiku w przeciągu całego okresu ich użytkowania generują oszczędności energii na poziomie 150 razy względem ilości energii potrzebnej do ich wytworzenia.

Sprzęt elektroniczny: pierwsze komputery zajmowały cały pokój podczas gdy obecnie – dzięki plastikom – niewielki laptop posiada o wiele więcej funkcji niż wspomniane „maszyny”.

Technologie sprzyjające odnawialnym źródłom energii: urządzenia wykorzystywane do produkcji energii wiatrowej, słonecznej oraz fotowoltaicznej zawierają komponenty, które powstać mogły jedynie dzięki plastikowi.

Plastiki są obecnie wykorzystywane w coraz większym stopniu niż kiedyś w celu zmniejszenia negatywnego wpływu pojazdów na środowisko naturalne (lekkie plastiki przyczyniają się do zmniejszenia ilości paliwa zużywanego przez pojazdy). Plastiki wykorzystywane są na wiele różnych sposobów w urządzeniach takich jak telefony i komputery, poprzez włączanie polimerów przewodzących zastępujących tradycyjne nadprzewodniki. Jakie mogą być nowe zastosowania plastiku w technologiach przyszłości? Wydaje się, że nieograniczone!

recykling

Przetwórstwo tworzyw sztucznych to proces formowania z nich wyrobów.

Do podstawowych technik stosowanych w przetwórstwie tworzyw zalicza się:

wytłaczanie
wtryskiwanie
prasowanie (tłoczenie, przetłaczanie, formowanie płyt).

Symbole (kody) materiałów do recykclingu:

Symbol	Nazwa	Nazwa rozszerzona, zastosowanie
	PET	Poli(tereftalan etylenu) — rodzaj poliestru, stosowany np. do wyrobu opakowań jednorazowych
	PE-HD	Polietylen wysokiej gęstości
	PVC, PCW	Poli(chlorek winylu), ma właściwości termoplastyczne, charakteryzuje się dużą wytrzymałością mechaniczną, jest odporny na działanie wielu rozpuszczalników.
	PE-LD	Polietylen niskiej gęstości (głównie produkcja wszelkiego rodzaju folii)
	PP	Polipropylen - jest jednym z dwóch, obok polietylenu, najczęściej stosowanych tworzyw sztucznych.
	PS	Polistyren - Jego zaletą w stosunku do polietylenu i polipropylenu jest niższa temperatura mięknienia i mniejsza lepkość stopu, dzięki czemu łatwiej jest z niego otrzymywać w procesie formowania wtryskowego niewielkie przedmioty o złożonych kształtach

opakowania

Chronić jak najlepiej – stosując coraz mniej materiału.
Źródło: studia GVM

Miliony ton artykułów spożywczych i innych dóbr konsumpcyjnych – począwszy od szczoteczki do zębów aż po ważącą kilka ton maszynę – transportuje się codziennie od producenta do odbiorcy. Owoce, napoje, mięso, lekarstwa – to przykłady produktów wytwarzanych często przy znacznym zużyciu energii, które szybko i bez uszkodzeń muszą dotrzeć do klienta. Trudno jest znaleźć inny materiał niż tworzywa sztuczne, który byłby bardziej wielofunkcyjny, wszechstronny i jednocześnie odpowiedni do wysoce specjalistycznych i przyjaznych środowisku rozwiązań opakowaniowych.

Tworzywa sztuczne są wyjątkowym materiałem opakowaniowym:

Niezwykle cienkie, ważące kilka miligramów folie chronią i zabezpieczają mięso, owoce, warzywa, sery, kawę tak, aby artykuły spożywcze mogły dotrzeć do miejsca przeznaczenia świeże i bezpieczne dla zdrowia. Doskonałym przykładem są ryby: od wyłowienia z wody do dotarcia do odbiorcy końcowego wymagają nieprzerwanego łańcucha chłodniczego, którego nie udałoby się zachować bez zastosowania nowoczesnych tworzyw sztucznych.
Soki, mleko czy różne inne napoje pakowane są próżniowo w pojemniki z tworzyw sztucznych, aby utrzymać ich świeżość i odpowiednią jakość. Często transportowane są w przyjaznych dla środowiska opakowaniach zbiorczych, np. w plastikowych skrzynkach.
Urządzenia o dużych gabarytach – od lodówki do maszyn dla przemysłu, czy przemysłowe towary sypkie i płynne – w drodze od producenta do odbiorcy końcowego są doskonale zabezpieczone dzięki opakowaniom z tworzyw sztucznych.
Lekarstwa w opakowaniach wyciskowych (w blistrach) są chronione przed wpływem wilgoci, światła i uszkodzeń. Nieuszkodzone opakowanie stanowi gwarancję, że lek dotarł do pacjenta w stanie oryginalnym.

Podobne przykłady można mnożyć, jednak chodzi tu o jedynie ogólne naświetlenie zagadnienia.

segregacja odpadów

Odpady z plastiku to niezwykle wartościowy surowiec wtórny, który na wiele sposobów można wykorzystać ponownie. Dzięki możliwościom ich zagospodarowania odgrywają dużą rolę w racjonalnym wykorzystaniu zasobów naturalnych i oszczędnym gospodarowaniu energią. To surowiec, który nie tylko można poddać recyklingowi, wielokrotnie przerabiając na nowe wyroby (oględnie mówiąc z 35 zużytych butelek PET można wyprodukować bluzę z polaru); można również odzyskać zmagazynowaną w nim energię - wykorzystując go jako składnik do produkcji paliw alternatywnych (i tak energia odzyskana z jednej zużytej torby plastikowej pozwala oświetlić pokój 60-watową żarówką przez 10 minut). Wreszcie odpady z tworzyw mogą służyć w procesach przemysłowych jako substytut koksu oraz ropy naftowej, np. przy wytopie stali.
Zastosowanie tworzywa PET zamiast szkła do produkcji butelek ma następujące zalety:

butelki z PET są lżejsze (znacznie mniejsze zużycie surowca i energii potrzebnej do produkcji, transportu, recyklingu),
PET się nie tłucze (zastosowanie w miejscach gdzie nie jest dopuszczalne szkło),
łatwiej jest uformować je w niemal dowolny kształt (wysokie walory estetyczne opakowań),

Jedyną wadą tworzyw sztucznych jest bardzo długi czas rozkładu, jeśli dokonuje się zaśmiecania nimi środowiska naturalnego, czy też podczas składowania ich na składowiskach odpadów. Tymczasem tworzywa sztuczne stanowią doskonałe materiały wtórne do ponownego przerobu w technologii recyklingu, gdzie na samym końcu powinny one kończyć swój cykl życia jako materiał opałowy, ze względu na wspomnianą wcześniej wysoką wartość opałową, często porównywalną do węgla. Oczywiście spalanie tworzyw polimerowych w gospodarstwach domowych jest zabronione, gdyż, m.in. ze względu na za niską temperaturę spalania, może powodować to emisję do atmosfery silnie trujących związków.
Należy pamiętać, że każdy zużyty wyrób z plastiku ma szansę na ponowne wykorzystanie z korzyścią dla środowiska naturalnego, zwłaszcza jeśli zostanie selektywnie zgromadzony. Poprzez segregację odpadów można zmniejszyć ich ilość trafiającą na wysypiska.